Wat drijft een mens om te reizen — uit verlangen, of uit schuld?
Miserere is een muzikale reis langs eeuwenoude rituelen van boetedoening, innerlijke strijd en het verlangen naar verlossing. Laat je meevoeren naar de wereld van de middeleeuwse pelgrim, en ontdek wat die vandaag nog met ons te maken heeft.

Wanneer deed u voor het laatst iets met volle overtuiging — in de oprechte overtuiging dat het goed was — om daar later met spijt en pijn op terug te kijken?

De compositie Miserere, geschreven in opdracht van Philzuid, onderzoekt dit spanningsveld aan de hand van het thema pelgrimage. In de middeleeuwen betekende een pelgrimage meer dan een reis naar een heilige plek. Het was een spirituele tocht, bedoeld om de ziel of het geweten te zuiveren.

Die innerlijke zuivering is nog altijd herkenbaar. Wie verlangt er niet naar een zuiver leven en een schoon geweten? Toch staan aardse verlangens — zoals ijdelheid, roem, rijkdom, hoogmoed en lust — vaak in de weg.

In de middeleeuwen kon een pelgrimage zelfs worden opgelegd als straf: wie niet uit eigen beweging de weg naar verlossing koos, kreeg die voorgeschreven. Zoals het in het toneelstuk Elckerlijc staat: “Mi es bevolen dat ic moet reysen.”

Vandaag de dag worden we eerder verleid door sociale media en reisreclames dan door innerlijke roeping¹. Net als toen zijn er reizigers die vooral het uiterlijke vertoon zoeken: comfortabel naar de bestemming, een snelle foto, en weer terug. De daadwerkelijke loutering is optioneel geworden.

Miserere is geïnspireerd op middeleeuwse bronnen en bevat onder meer bewerkte fragmenten uit het Libre Vermell de Montserrat — een 14e-eeuws handschrift met liederen en dansen voor pelgrims, vertaald naar Middelnederlands.

---

Uitvoeringen

Philzuid en Studium Chorale onder leiding van chef-dirigent Duncan Ward
Koordirigent: Hans Leenders

vrijdag 19 september 2025 – 20.00 uur – bestel kaarten
Festival Musica Sacra
Theater a/h Vrijthof
Maastricht

zaterdag 20 september 2025 – 20.15 uur – bestel kaarten
Muziekgebouw Eindhoven
Eindhoven

zondag 21 september 2025 – 14.30 uur – bestel kaarten
Theater aan de Parade
Den Bosch

---

Voetnoot

1 – De pelgrimstocht naar bedevaartsoord Santiago de Compostela in Spanje wordt steeds populairder. In 2024 haalden bijna een half miljoen mensen hun compostela op, het officiële kerkelijke bewijs voor het afleggen van de langeafstandstocht naar de stad in het westen van Spanje. (Bron: nos.nl)